Khó có thể đánh giá khách quan về tình trạng dịch Covid-19 trong mùa hè tới, tuy nhiên khi khí hậu nóng lên thì dịch Covid-19 có thể lắng xuống vì thông thường các loại virus có thể thích nghi, phát triển tốt trong khí hậu lạnh ẩm.
Có thể dập tắt đại dịch Covid-19 trong mùa hè tới hay không?
Kể từ khi dịch bệnh Covid-19 lần đầu tiên xuất hiện ở Trung Quốc vào giữa tháng 12/2019, đến nay nó đã lây lan nhanh chóng với số ca mắc hiện đang tăng mạnh nhất ở châu Âu và Mỹ. Theo đó, nhiều điểm bùng phát lớn nhất xuất hiện ở những khu vực có thời tiết mát mẻ hơn dẫn đến suy đoán rằng đại dịch này có thể giảm khi mùa hè đến. Tuy nhiên, các chuyên gia đã cảnh báo cần phải thận trọng khi vận dụng những gì đã biết về “vận hành” theo mùa của các chủng virus corona khác để dự đoán về đại dịch Covid-19 hiện tại.
Các loại chủng virus thường ưa lạnh
Theo giảng viên đào tạo Cao đẳng Dược Hà Nội – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur tìm hiểu, virus corona là một họ của virus bao bọc, trong các phân tử chất béo (lipid), lớp vỏ ngoài virus có nhiều gai như một vương miện và đây cũng chính là lý do chúng có tên là corona (nghĩa là vương miện trong tiếng Hy Lạp cổ đại).
Nghiên cứu về các loại virus bao bọc khác cho thấy, chính lớp lông nhờn ở vỏ ngoài làm cho virus corona dễ bị nóng hơn so với các loại virus không có lớp lông này. Trong điều kiện lạnh hơn, lớp lông nhờn này đông lại giống như cao su có thể hình dung giống như chất béo từ thịt nấu chín đông lại khi nguội đi, hiện tượng này để bảo vệ virus lâu hơn khi ở bên ngoài cơ thể con người. Theo đó, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, virus SARS-CoV-2 có thể tồn tại 72 giờ trên các bề mặt cứng như nhựa, thép không gỉ ở nhiệt độ 21-23 độ C và độ ẩm 40%. Chính xác cách thức SARS-CoV-2 hoạt động ở nhiệt độ và độ ẩm khác vẫn đang được nghiên cứu nhưng những nghiên cứu về các chủng khác của virus corona cho thấy chúng có thể tồn tại ở môi trường bên ngoài lên tới 28 ngày trong một số trường hợp.
Loại virus corona này có liên quan chặt chẽ đến đợt dịch SARS năm 2003 cũng đã được chứng minh có thể sống sót tốt nhất trong điều kiện khô và mát hơn. Virus corona gây dịch SARS khô trên bề mặt nhẵn dù đã hơn 5 ngày vẫn có thể lây nhiễm nếu môi trường xung quanh có nhiệt độ 22-25 độ C và độ ẩm trong khoảng 40-50%. Nhiệt độ và độ ẩm càng cao thì thời gian virus sống sót càng ngắn.
Các loại chủng virus thường ưa lạnh
Chưa thể khẳng định dịch Covid-19 tồn tại đến bao giờ
Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng virus đã lây lan hầu hết ở các thành phố và khu vực trên thế giới, nơi nhiệt độ trung bình khoảng 5-11 độ C và độ ẩm tương đối thấp. Tuy nhiên cũng có một số lượng đáng kể các trường hợp nhiễm bệnh ở vùng nhiệt đới. Như vậy, có thể sự lây lan của virus không chỉ đơn giản phụ thuộc vào khả năng sống sót của chúng trong môi trường. Virus SARS-CoV-2 lây truyền từ người sang người, vì thế, những thay đổi theo mùa trong hành vi của con người cũng có thể dẫn đến sự thay đổi tỷ lệ số ca nhiễm bệnh.
Đợt dịch chuyển khổng lồ của người dân Trung Quốc dịp Tết Nguyên đán 25/1 cũng được cho là đóng vai trò không nhỏ trong việc lây truyền Covid-19 ra khỏi Vũ Hán, đến các thành phố khác ở Trung Quốc và trên thế giới. Trong khi đó, thời tiết cũng có thể gây rắc rối với hệ thống miễn dịch của con người, khiến chúng ta dễ bị nhiễm trùng hơn. Có một số bằng chứng cho thấy lượng vitamin D trong cơ thể con người có ảnh hưởng đến việc chúng ta dễ bị tổn thương thế nào trước các bệnh truyền nhiễm. Vào mùa đông, cơ thể con người ít tạo ra vitamin D hơn khi không có nhiều cơ hội tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tranh cãi là liệu thời tiết lạnh có làm suy yếu hệ thống miễn dịch của con người hay không. Trong khi một số nghiên cứu cho thấy điều đó thì số khác lại cho rằng thời tiết lạnh thực sự có thể làm tăng số lượng tế bào bảo vệ cơ thể khỏi bị nhiễm trùng.
Mặc dù vậy, có những bằng chứng mạnh mẽ hơn khẳng định độ ẩm có thể tác động lớn đến tính dễ bị tổn thương của con người trước bệnh tật. Khi không khí đặc biệt khô, điều này được cho là làm giảm lượng chất nhầy bao quanh phổi và bao phủ đường thở. Chất nhầy này chính là lớp bảo vệ tự nhiên chống lại nhiễm trùng và khi nó ít đi thì khả năng nhiễm virus sẽ cao hơn.
Một số chuyên gia nghiên cứu cảnh báo: “Dịch Covid-19 dường như không thể biến mất hoàn toàn trong những tháng mùa hè như một số người đã nêu”, thậm chí cũng không quá ngạc nhiên nếu dịch Covid-19 quay trở lại vào mùa thu hoặc mùa đông. Tuy nhiên, rất có khả năng dịch sẽ dịu đi trong mùa hè cũng mang lại tín hiệu tốt.
Vì thế đến nay vẫn chưa thể khẳng định đại dịch Covid-19 sẽ kéo dài đến bao giờ, việc của chúng ta là cần ngăn chặn tốt nhất dịch bệnh lây nhiễm. Thực hiện đúng nguyên tắc phòng chống bệnh và cập nhật các thông tin y tế mới nhất để kiểm soát dịch bệnh.
Nguồn: truongcaodangyduochcm.edu.vn – Tổng hợp
